Bakü Master Planı

Azerbaycan’ın başkenti ve en kalabalık kenti olan Bakü’nün Merkez ilçesinde, şehir merkezinin batısında konumlanan bu proje, beş etaptan oluşan geniş ölçekli bir masterplan sürecinin ikinci etabıdır. Fuzuli Caddesi ile bağlantılı olarak Kış Bahçesi ve Merkezi Park’a komşu olan proje alanı; batıda Abdulla Şaiq Caddesi, güneyde Fuzuli Caddesi ve doğuda Cafer Cabbarlı Caddesi ile çevrili olup, hem yeşil altyapı hem de toplu taşıma erişimi açısından kritik bir noktada yer almaktadır.

Birinci etapta kurgulanan kent parkının Fuzuli Caddesi boyunca uzanan parçalı yeşil alanları birleştirmesiyle başlayan kamusal alan stratejisi, ikinci ve üçüncü etapları saran süreklilikteki peyzaj dokusuyla devam ettirilmiştir. Bu bağlamda proje, hem mevcut dokuya bağlanabilen hem de ilerleyen etaplarla güçlü bağlantılar kurabilecek geçirgen bir kütle dili ve açık alan stratejisi benimsemektedir.

Proje alanı, tarihi doku ve kültürel miras gözetilerek sınırlandırılmış; alandaki nitelikli yapılar korunmuş ve aralarındaki doğrusal yaya aksları üzerinden mekansal bağlamlar kurulmuştur. Bu ana akslar, sadece iç dolaşımı yönlendirmekle kalmayıp, çevredeki kent parkı ve ulaşım arterlerine bütüncül geçişler sağlamaktadır.

Ticari kütleler, bu akslar arasında kalan yükseltilmiş bölgeler üzerinde şekillendirilmiş; tarihi hamam yapısını da içine alan alçak katlı merkezcil bir ticaret adası, çevresini saran su bandı ile tanımlanmıştır. Bu adanın merkezine yerleştirilen sembolik kütle, topoğrafyadan yararlanarak kamusal işlevleri barındıran bir odak noktası oluşturmuştur.

Konut blokları, ticaret adasını merkez alan bir düzende kurgulanmış ve Hazar Denizi manzarasına olan görsel bağlantılar kesintisiz şekilde desteklenmiştir. İki rezidans kulesi, baza üzerine yerleştirilerek hem proje girişini hem de ana aksı vurgulayan bir eşik oluşturmuştur. Diğer ofis ve rezidans-ofis kuleleri yine baza üstü olarak kuzeydoğu çeperini tanımlayacak biçimde planlanmıştır.

Projenin karakteristik elemanlarından biri olan “Yeşil Rampa,” Taze Pir Camii’nden gelen aksı proje merkezine taşıyan peyzaj ögesidir. Bu rampanın sonlandığı strüktürel yapı, hem endemik bitki türlerine ev sahipliği yapar hem de düşey sirkülasyonla üst kot yapılarla alt kamusal alanı birbirine bağlar. Yapı içerisindeki asma katlar, su ve ışık efektleri ile tarihi hamamın bütüncül olarak deneyimlenebileceği bir ortam sunar.

Tüm bu bileşenler, kültürel hafızayı, doğal peyzajı ve çağdaş yaşam ihtiyaçlarını bir arada ele alan çok katmanlı ve bütüncül bir kentsel sistem üretmektedir.