İstanbul’un Kuzey Aksında Dayanıklı ve Sürdürülebilir Bir Kentsel Çekirdek
İstanbul’un Avrupa yakasında, Başakşehir ilçesinde 3,73 km²’lik geniş bir alanda konumlanan Oyakkent Masterplanı, konut, ticaret, eğitim ve sağlık işlevlerini bütüncül bir kentsel çevre içinde bir araya getirmektedir. Alanın %73’ünün yeşil ve peyzaj düzenlemelerine ayrıldığı projede, ekolojik denge ve yaşam kalitesi tasarımın merkezine yerleştirilmiş, çevresel duyarlılık ile çağdaş yaşam koşulları aynı çerçevede kurgulanmıştır.
Kentsel Bağlam ve Stratejik Konum
Proje, Başakşehir Mahallesi’nin kuzey kesiminde, İstanbul’un hızla gelişen bölgelerinden birinde yer almakta ve 2. derece deprem kuşağı içinde konumlanmaktadır. Çevresinde Sazlıdere Barajı, Büyükçekmece ve Alibeyköy havzaları bulunan alan, zengin yeraltı suyu potansiyeline sahip olmakla birlikte, doğal afetlere karşı yüksek dayanıklılık gerektirmektedir. Masterplan, bu risklere stratejik çözümler getirerek deprem güvenliği, ekolojik hassasiyet ve uzun vadeli adaptasyonu öncelikli hale getirmektedir.
Fonksiyonel Program ve Mekansal Organizasyon
Konut kümeleri, ticari bulvarlar ve sosyal donatı alanları ile desteklenen karma kullanımlı bir kentsel çekirdek oluşturulmuştur. Konut ve ticari işlevlerin yanı sıra okul, hastane, kültürel donatılar ve rekreasyon alanları ile kendi kendine yetebilen bir yaşam ekosistemi tasarlanmıştır. Vadinin topoğrafyası doğrultusunda; düşük katlı yapılar iç kısımlardaki yeşil koridorlarda, yüksek katlı yapılar ise cephelerde konumlandırılarak manzara, gün ışığı ve doğal havalandırma olanakları artırılmıştır.
Peyzaj ve Kamusal Alan Stratejisi
Vadinin morfolojisinden esinlenen tasarım, ekolojik sürekliliği güçlendiren yeşil koridorlar, yaya promenadları ve mahalle bahçeleri ile şekillenmiştir. Sirkülasyon köprüleriyle desteklenen peyzaj ağı, yapılaşma ve topoğrafyayı bir araya getirerek bütüncül bir mekansal süreklilik sağlamaktadır. Proje alanının toplamda %95’i ortak ve yeşil alanlara ayrılmış, böylece yalnızca ekolojik değer değil, aynı zamanda mahalle kültürü de yeniden üretilmiştir.
Altyapı, Ulaşım ve Bağlantılar
Üçüncü Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu bağlantılarıyla üst ölçekte güçlü bir erişilebilirlik kazanan alan, alt ölçekte de monoray ve tramvay sistemleriyle desteklenmiştir. Bu sayede konutlar, ticari ve sosyal merkezlere entegre edilerek farklı ulaşım ağlarının kesiştiği bir kentsel omurga oluşturulmuştur.
Çevresel Sürdürülebilirlik ve Teknik Sistemler
Projede sürdürülebilirlik, ileri kaynak yönetimi stratejileriyle desteklenmektedir:
• Su döngüsü: atık su arıtımı, yağmur suyu toplama ve yeraltı suyunun yeniden kullanımı.
• Yenilenebilir enerji: çatı panelleriyle elektrik üretimi.
• Malzeme geri dönüşümü: kazıdan çıkan toprakların dolgu malzemesi olarak yeniden kullanılması.
• Hidrolojik dayanıklılık: menfez sistemleriyle doğal su akışının korunması.
Bu önlemler, projenin kendi içinde sürdürülebilir bir yaşam döngüsü kurmasını sağlamakta ve günlük yaşamı çevresel sorumluluk ile uyumlu hale getirmektedir.
Sonuç
Oyakkent Masterplanı, yalnızca geniş ölçekli bir kentsel gelişim değil; İstanbul için dayanıklı kentleşmenin çoğaltılabilir bir modeli olarak öne çıkmaktadır. Ekolojik altyapı, fonksiyon çeşitliliği ve stratejik ulaşım kararlarını bir arada sunarak çevresel duyarlılık, toplumsal canlılık ve metropol büyümesini tek bir vizyonda bütünleştirmektedir.