Tugh Şehir Planlama

Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde, Hadrut’un da dahil olduğu Xocavənd (Hocavend) sınırları içinde yer alan Tuğ Ekoköy Ana Planı, 880 hektarlık alanda kırsal yaşamı çok katmanlı, sürdürülebilir ve kültürel olarak köklü bir yaklaşımla yeniden kurgulamayı amaçlamaktadır. Bölgenin doğal zenginliği ve tarihi topoğrafyasından beslenen proje; çevresel denge, yerel üretim ve akıllı kırsal sistemleri önceliklendiren katılımcı bir tasarım stratejisiyle şekillenmiştir.

Entegre Ulaşım ve Yeşil Altyapı
Planın merkezinde, yeni inşa edilen milli yollar, mevcut bölge yolları ve Tuğ’un kuzeyinden geçen yeniden düzenlenmiş demiryolu hattı ile bütünleşmiş çok modlu bir ulaşım sistemi yer almaktadır. Ana ve çevresel otobüs hatları, 500 metrelik yürüme yarıçapını kapsayan durak ağları ve aktarma merkezleriyle bölgedeki tüm yerleşimlere erişim sağlamaktadır. Elektronik bilgi panoları, otomatik aydınlatma sistemleri ve trafik izleme teknolojileriyle desteklenen akıllı ulaşım altyapısı; yeşil çatılı duraklar, güneş panelli otobüsler ve gölgeli yaya yolları ile çevresel performansı artırmaktadır.

Yeşil Ulaşım ve Yerel Dayanıklılık
Tuğ, düşük karbonlu ulaşımı destekleyen bir vizyon benimsemektedir. Günlük kullanıma yönelik elektrikli kamu araçları ve biyoyakıtla çalışan servis araçları önerilmiş; yeşil yollar, bitkilendirilmiş duraklar ve yaya-dostu ulaşım akslarıyla fosil yakıtlara olan bağımlılık azaltılmıştır.

Peyzaj, Topoğrafya ve İklimsel Mantık
Proje, 500 ile 1770 metre arasında değişen dağlık arazi yapısını dikkate alarak geliştirilmiştir. Konut bölgeleri; manzara, güneş ışığı ve doğal havalandırma açısından avantaj sağlayacak şekilde konumlandırılmıştır. Bu yerleşim kararları üç temel parametreye dayanmaktadır: topoğrafya, mevcut yol bağlantıları ve manzara koridorları. Kurak yazlar ve ılıman kışlarla tanımlı iklim, pasif tasarım stratejileriyle planlamaya entegre edilmiştir.

Kültürel Süreklilik ve Yenileyici Kalkınma
Projenin mekansal kurgusu, “Kültürel ve Yenileyici Köy” vizyonunu üç ana stratejiyle destekler:
• Tarihi Dönüşüm: Koruma ve yeniden işlevlendirme yöntemlerini, ekonomik canlanma ve kimlik yeniden inşası için bir araç olarak kullanır.
• Geleneksel Üretimin Devamlılığı: Üzüm bağları ve küçük ölçekli tarım-sanayi kümeleri gibi geleneksel üretim sistemlerinin korunması ve güçlendirilmesi amaçlanır.
• Akıllı Kırsal Sistemler: Kompakt kırsal yerleşim modelini dijital altyapı, ekolojik sanitasyon, su geri dönüşümü ve yerel enerji üretimiyle destekleyen bir yapı öngörülmüştür.

Ekolojik Üretim Ağları ve Su Sistemleri
Yağmur suyunu emen yüzeyler, biyolojik hendekler, yeşil çatılar ve üretken parklarla örülü yeşil altyapı ağı, bölgenin doğal döngüsünü desteklemektedir. Tarımsal sulama sistemleri, yağmur suyu hasadıyla entegre edilirken; konutlardan çıkan gri su da yerinde arıtma sistemleriyle yeniden kullanılabilir hale getirilmiştir. Ortak ve bireysel yaşam alanlarında konumlanan atık ayrıştırma ve geri dönüşüm birimleriyle döngüsel bir atık yönetimi hedeflenmektedir.

Bölgesel Konum ve Stratejik Rol
Fuzuli ile Şuşa arasında, Fuzuli Havalimanı’na yakın stratejik konumuyla Tuğ ve çevresi, Karabağ yeniden yapılanma sürecinde kırsal-kentsel bir köprü rolü üstlenmektedir. Artırılmış ulaşım erişimi, doğal çeşitlilik ve tarım-turizm potansiyeli, bölgeyi sadece yerleşim değil aynı zamanda üretim ve kültürel etkileşim sahası olarak da öne çıkarmaktadır.

Sonuç
Tuğ Ana Planı; çevresel hassasiyet, kültürel bellek ve teknolojik öngörüyü bir araya getirerek, çatışma sonrası dönemde kırsal kalkınmayı yeniden tanımlar. Bu yaklaşım, Güney Kafkasya’da dirençli, kendi kendine yetebilen ve akıllı bir kırsal yaşam modelinin örneğini sunar.