ZENGİLAN Konut Projesi

Zengilan Masterplanı, Karabağ’ın gelecekteki gelişimi için restoratif bir çerçeve ortaya koyar ve Azerbaycan’ın güneybatısındaki bölgeyi yeniden canlandırmayı hedefler. Mevcut doğal ve yapısal kaynakların yönetimi ve tasarımı aracılığıyla, ekolojik dayanıklılık ve kültürel süreklilik ön plana çıkarılır. Proje kapsamında öne çıkan gelişim alanları; sokaklar, topografya, kırsal yerleşimler, yeşil ve su sistemleri ile tarihi ve kültürel miras alanlarıdır.

Verimli bir nehir vadisinde, manzaralı dağlarla çevrelenmiş Zengilan, planın doğal bağlamını oluşturur. Okçu Nehri ve kente yayılan kanal sistemi kentin karakteristik unsurlarıdır. Dut, hurma ve nar ağaçları gibi yöreye özgü bitki örtüsünün öne çıkarıldığı bahçeler tasarıma dahil edilmiştir.

Ekolojik Yaklaşım – Bioswale ve Doğal Drenaj
Alternatif 1’in merkezinde bioswale sistemleri yer alır. Yağmur sularının yüzey akışını doğal yollarla filtreleyen, toprak ve su kalitesini artıran bu sistemler, aynı zamanda yeraltı su seviyelerinin yeniden beslenmesini sağlar. Katmanlı bitki örtüsü, çakıl ve kum tabakalarıyla kurgulanan bioswale yapıları hem çevresel sürdürülebilirlik hem de estetik katkı sunar.
Bu sistemleri destekleyen gabion duvarları, taş ve tel örgülerden oluşturulan ekonomik ve doğal görünümlü yapılar olarak kullanılır. Kenar kotlarının eşitlenmesi ve bordür kesitleri aracılığıyla yağmur suyunun bioswale alanına yönlendirilmesi sağlanır. Böylece doğayla uyumlu, sürdürülebilir bir su yönetim stratejisi geliştirilmiştir.

Mekansal Strateji ve Proje Konsepti
Mimari kurguda geçirgenlik ve ışık odaklı çözümler ön plana çıkar. Farklı kat yüksekliklerine sahip konut blokları ile yüzeyler artırılmış, cephelerdeki geri çekilmeler sayesinde teraslar ve yarı açık mekanlar yaratılmıştır.
Zemin kotunda kütlelerin geri çekilmesiyle cadde hacmi genişletilmiş, süreklilik sağlayan ticari birimler oluşturulmuştur. Böylece konut ve ticaret fonksiyonları bir arada çözülmüş, kamusal alan kullanımı güçlendirilmiştir. Yarı açık teraslar, yeşil çatılar ve aktif sokak cepheleri projeye kimlik kazandıran mekansal unsurlar olmuştur.

Alternatif 2 – İklim Performansı ve Güneş Entegrasyonu
Bölgesel Bağlam ve Vizyon
Alternatif 2, Karabağ için restoratif bir gelişim modeli öngörür ve sokaklar, yeşil koridorlar, topografya ve kültürel miras alanlarını bütüncül bir planlama stratejisi içerisinde ele alır. Zengilan’ın verimli vadisi, Okçu Nehri ve çevreleyen dağlar, planın doğal bağlamını oluşturur. Yerel bitki örtüsünü temsil eden dut, hurma ve nar ağaçları, yeni kurgulanan bahçelerle hem biyolojik çeşitliliği hem de kültürel kimliği güçlendirir.

İklime Uyum ve Enerji Verimliliği
Alternatif 2’nin temel odağı iklimsel adaptasyon ve enerji verimliliğidir. Bina planlaması ve cephe tasarımları, bölgenin iklim özellikleri dikkate alınarak en verimli şekilde güneş ışığından yararlanmayı hedefler. Yüksek cam yüzeyler ve doğru yönlendirilmiş teraslar, iç mekanlara doğal aydınlık sağlayarak enerji tüketimini azaltır ve ferah yaşam alanları sunar.
Cephelerde açılan boşluklar, bölgedeki rüzgarın etkilerini azaltırken aynı zamanda doğal havalandırma sağlar. Üst katlarda yerleştirilen güneş panelleri, yaz ve kış mevsimlerinde farklı açılardan güneş ışığını yakalayarak yenilenebilir enerji üretir ve çevresel performansı artırır.

Mekansal Strateji ve Proje Konsepti
Konut birimleri tanımlı oranlarla kurgulanmış hacimlerle şekillendirilmiştir. Cephelerdeki açılımlar, güneş ışığına maksimum yüzey kazandırırken; balkon ve teraslar yarı özel yaşam alanları oluşturarak iç-dış mekan sürekliliği sağlar.
Yerleşim kurgusu, mikroiklim konforunu artırırken, zemin katta yer alan ticari birimler ile kamusal yaşamın sürekliliğini destekler. Böylece modern mimari çözümlerle geleneksel ekolojik değerlerin birleştiği bütüncül bir yaşam modeli ortaya konmuştur.